In memoriam Ruud Weijdeveld


Op 30 november is Ruud Weijdeveld onverwacht onverwacht overleden. Ruud heeft zich jarenlang beziggehouden met de geschiedenis van het communisme in Groningen. Met de IPSO-geschiedenisgroep schreef hij een boek over de Rode Hulp. Reeds lang voor de Tweede Wereldoorlog uitbrak, waren er Groningers actief betrokken bij de hulp aan slachtoffers van het nazidom. Deze slachtoffers, vluchtelingen – deels afkomstig uit concentratiekampen in het Duits-Nederlandse grensgebied – werden over de grens geholpen, opgevangen en verzorgd door Groninger communisten.

In 2014 kwam in twee delen zijn boek over de geschiedenis van de CPN in de Tweede Wereldoorlog uit. Dit boek vertelt het verhaal van het communistische verzet in Groningen, opgetekend aan de hand van herinneringen van verzetsdeelnemers zelf. ‘De hoofdstrijd van de hele partij was tegen het fascisme,’ zo verklaarde Jan Kolman in zijn interview over de CPN tijdens de jaren ’30 in Groningen. Na de hulp aan anti-fascistische vluchtelingen zetten zij deze strijd voort tijdens de Duitse bezetting. Al in het najaar van 1940 gaven verscheen de illegale verzetskrant ‘Het Noorderlicht’. Talrijke communisten kwamen in Duitse concentratiekampen onder gruwelijke omstandigheden om het leven, anderen werden voor het leven getekend. Na de bevrijding bleef erkenning lang uit. Terwijl de communisten bij de eersten waren die in het verzet gingen, behoorden zij, dan wel hun nabestaanden, tot de laatsten die voor een uitkering van de Stichting 1940-1945 in aanmerking kwamen. Daarover verhaalt Ruud op deze video:

In Groningen ontplooide Ruud tal van activiteiten voor de Geert Sterringastichting. Verzetsstrijder Geert Sterringa, die op 19 januari 1944 in concentratiekamp Buchenwald bezweek, is sinds 2017 ereburger van de gemeente Groningen. Hij werd op het Stadhuis postuum bijgeschreven in het Gulden Boek.

Ruud heeft zich ook hard gemaakt voor informatieborden langs de Gronings-Duitse grens ter herdenking van het illegale grenswerk in de jaren ’30, waarbij honderden Duitse vluchtelingen over de grens werden gesmokkeld, onder zeer gevaarlijke omstandigheden.

Met zijn onderzoek naar het Groningse communistisch verzet heeft Ruud ook anderen geïnspireerd en geholpen met het bekend maken van de bijdrage die communisten in de Tweede Wereldoorlog hebben geleverd aan hulp aan onderduikers en sabotage van de machine van de Duitse bezetting. In Friesland, Drente en Overijssel is of wordt gewerkt aan nieuwe publicaties. Gezamenlijk hebben de onderzoekers naar het communistisch verleden een belangrijke bijdrage geleverd aan de symposium dat in 2018 in het Bevrijdingsmuseum in Groesbeek is gehouden.

We zullen Ruud node missen bij al het werk dat er nog ligt.